3D en Materialen

Tijd: 1,5 uur

In de basis is Illustrator een programma voor vector tekeningen. Maar het programma biedt ook een aantal (beperkte) mogelijkheden om 3D effecten toe te passen op je vector tekeningen. In deze les gaan we hier eens in duiken.

Lees verder “3D en Materialen”

Art Brushes

Duur: 45 min

De Paintbrush Tool (Penseel) is een van de oudste tools naast de Pen Tool. De Pen Tool werkt met Bézier-curves en dat geeft strakke curves, maar lijkt niet op tekenen zoals dat met de hand gaat. De Paintbrush lijkt wat dat betreft meer op tekenen: de lijn volgt gewoon de penseelpunt. Er zijn verschillende soorten brushes die je zelf kunt vormgeven. In deze les kijken we naar de zogenaamde Art Brush (Kunstpenseel).

Lees verder “Art Brushes”

Width Tool

Duur: 30 min

De Width Tool (Breedte) kun je gebruiken om de lijndikte van een lijn te laten variëren. Met behulp van een soort ankerpunten kun je op verschillende plekken op een lijn een specifieke breedte instellen. Je kunt hiermee bijvoorbeeld mooie sierlijke ornamenten (versieringen) maken, of tekst in kalligrafisch script maken.

IntroOefening 1Oefening 2Theorie

Wanneer je met de Width Tool een pad aanklikt en de muis ingedrukt houdt, dan kun je door zijwaarts te slepen het pad op die plek een bepaalde dikte geven. Dit kun je op meerdere plekken op een lijn herhalen.

Door klik-sleep geef je een pad aan beide zijden een gelijke dikte

Wanneer je los laat tekent Illustrator het pad. Je kunt daarna de linker en rechterzijde nog individueel bewerken door Option/Alt ingedrukt te houden tijdens het slepen.

Met Option/Alt kun je één zijde afzonderlijk een waarde geven

Door met de Width Tool te dubbelklikken op een lijn krijg je een dialoogvenster waarin je een exacte waarde kan invoeren. Dit is handig voor oefening 2.

Laten we eens oefenen met het maken van een aantal verschillende lijnen met variaties in lijndikte.

  1. Download de Training Width Tool en open deze in Illustrator.
  2. Bekijk eerst de uitleg video (4’23”) onder tabblad Theorie.
  3. Maak de lijnstukjes na.
    TIP: zet in het Properties paneel de Opacity van je objecten op 50%, zodat je kan ‘overtrekken’.
  4. Het vijfde lijnstukje heeft een bolvormig einde. Maak dit met behulp van de instelling ‘Round Cap’ in het Stroke paneel (zie afbeelding hieronder).
  5. Maak het zesde lijnstuk “CBM” zo precies mogelijk na. Je mag hiervoor twee lijnen gebruiken.
Round Cap betekent dat je lijn in een bolvorm begint en eindigt.
  1. Gebruik de Width Tool om op de lijn te dubbelklikken. Hiermee opent een dialoogvenster waar je de precieze breedte kan instellen.
  2. Kijk naar het voorbeeldplaatje. Zet een breedtepunt op de plekken van de rode stippen en gebruik hiervoor de waarden die erbij staan.

Clipping Masks

Duur: 45 min

Vlekje, in een hartvormig clipping mask

De termen Clipping Path en Clipping Mask worden door elkaar gebruikt en betekenen min of meer hetzelfde. In het Nederlands wordt het een knipmasker genoemd. Het gaat hier om een vorm (een vector) die dient als clipping mask en dus andere objecten eronder toont of verbergt. De buitenste lijn van deze vorm heet het clipping path.

IntroOefening 1Oefening 2Oefening 3Theorie

In Illustrator is het maken van een clipping mask vrij simpel: je selecteert een aantal objecten en rechtsklik > Make clipping mask. Illustrator gebruikt nu het bovenste object van de selectie in het paneel Lagen om alle andere geselecteerde objecten mee te maskeren.

Een clipping mask verschijnt als een speciale groep lagen in het Lagen paneel: een Clipping Group. Dit betekent dat je de verschillende objecten nog kan bewerken, aangezien ze nog allemaal los aan te klikken zijn. Dat geldt ook voor de vorm van het clipping mask zelf.

Maar let op: er bestaat ook iets als een Masker in Illustrator en dat werkt anders. Dit wordt verder niet in deze les behandelt, maar bekijk de afbeelding hiernaast eens. Je ziet dat er geen masker aanwezig is in het paneel Transparency (Transparantie) wanneer de clip group is geselecteerd.

Laten we eens oefenen met het maken van een simpel Clipping Path. Je maakt een layout/ontwerpje van een aantal vormen en maskert deze af met een vorm die als ‘kader’ dient.

  1. Download de Training Clipping Paths en doe hiervan oefening 1.

De vorm die je Clipping Mask maakt kun je nog bewerken. Je kunt deze bijvoorbeeld lijndikte geven of de achtergrondkleur veranderen. Deze achtergrond verschijnt achter de geclipte objecten.

Je kunt ook meerdere vormen gebruiken als clipping mask. Hiervoor moet je deze vormen wel eerst samenvoegen tot een Compound Path (Samengestelde Vorm). Dit is een object dat zich gedraagt als één vorm, maar wel meerdere vormen kan bevatten.

Door een compound path te dubbelklikken met de Selection Tool (zwarte pijl) kom je in isolation mode en kun je individuele shapes bewerken. Dubbelklik op een lege plek buiten het artboard om uit isolation mode te komen.

  1. Ga verder met de Training Clipping Paths die je hebt gedownload bij oefening 1 en doe hiervan oefening 2.
  2. Bekijk indien nodig de video “3 Illustrator Clipping Mask Uses You NEED TO KNOW” vanaf ongeveer 3’00 minuten. Let op: De stap Pathfinder > Unite (rond 3’45”) kun je overslaan.

Je moet bij deze oefening een foto van jezelf uitkiezen om te gebruiken als achtergrond. Let er goed op dat deze foto wordt ingesloten en niet gekoppeld. Wanneer de foto namelijk is gekoppeld aan de locatie van het bestand op jouw computer, dan zal de link breken wanneer je de oefening inlevert. Selecteer een foto en klik op de knop Embed of Insluiten (staat ergens bovenin beeld) om de foto toe te voegen aan het Illustrator bestand.

Je kunt ook tekst gebruiken als Clipping Path. Het zou een nadeel zijn als je de tekst daarvoor eerst tot een vector-shape moet omzetten, want dan is de tekst niet meer als tekst te bewerken.

We gebruiken daarom een andere techniek om tekst te gebruiken als Clipping Mask terwijl deze te bewerken blijft.

  1. Ga verder met de Training Clipping Paths die je hebt gedownload bij oefening 1 en doe hiervan oefening 3.
deelvenster Tekenmodi
Drawing modes

De makkelijkste manier is om gebruik te maken van de verschillende ‘drawing modes’ in Illustrator. Je vindt deze onderaan de toolbar. Het waren in oudere versies drie knopjes naast elkaar, nu is het één knop.

Copy je achtergrondplaatje naar het geheugen (CMD-C) en zet de drawing mode op Inside. Selecteer je tekst en paste (CMD-D). Nu wordt je achtergrond geclipt door de tekst, terwijl je de tekst nog kunt editen.

Instellingen

Duur: 1 uur

In de workflow tussen beeldbronnen (zoals een camera of een scanner), editors (zoals photoshop) en weergave (zoals een beeldscherm of drukwerk) zijn drie dingen belangrijk:

  • Kleurbeheer: zorgt ervoor dat je origineel zo goed mogelijk wordt benaderd door de drukkerij (of beeldscherm).
  • Joboptions: stellen je workflow in voor specifieke toepassingen.
  • Programma-instellingen: versnellen je workflow en verkleinen de kans op fouten.
KleurprofielenJoboptionsInDesignBenodigdheden & Theorie
  1. Download de zipfile met kleurprofielen: ISOcoated_v2_300_eci.icc en ISOnewspaper26v4.icc
  2. Plaats beiden op je computer in de volgende map:
    1. Mac: [Harddisk]/Bibliotheek/ColorSync/Profiles
      LET OP! In de finder moet je CMD ingedrukt houden om de Bibliotheek in de lijst met locaties te tonen.
    2. Win: [Harddisk]/Windows/System32/spool/drivers/color
  3. Open Photoshop en kies Edit > Color Settings.
  4. Onder Workspaces kies je voor CMYK het profiel: ISO Coated v2 300 (ECI).
  5. Klik op opslaan en bewaar deze instelling als ISO_Coated_v2_300%_(ICE)_Ma.csf in de volgende map:
    1. Mac: [Harddisk]/Bibliotheek/Application Support/Adobe/Color /Settings
    2. Win: [Harddisk]/Users/[gebruikersnaam]/AppData/Roaming /Adobe/Color/Settings
      LET OP! In sommige gevallen krijg je een foutmelding over schrijfrechten. In dit geval sla je de instelling tijdelijk op op je bureaublad en zet je deze via de Finder/Explorer in de juiste map. Daarna zou hij zichtbaar moeten zijn (bij stap 6).
  6. Open Bridge en kies Edit > Color Settings. Indien nodig; vink onderin het venster aan “Expand list of color settings”
  7. Selecteer in deze lijst ISO_Coated_v2_300%_(ICE)_Ma en klik Apply
    (deze stap werkt bij illegale software mogelijk niet).
  1. Stel de juiste joboption in.
    1. Download de zipfile met joboptions.
    2. Pak deze zip uit naar een map op een tijdelijke plek (bijvoorbeeld je Desktop).
    3. Open InDesign en kies File > Adobe PDF Presets > Define…
    4. Vind de uitgepakte map en laad één voor één de joboptions.
  2. Nu gaan we dit testen:
    1. Open een nieuw document in InDesign en kies File > Export…
    2. Geef het bestand een naam en klik op Save.
    3. Kies bij Adobe PDF Preset het gewenste profiel en klik Export.
    4. Zoek het gemaakte PDF’je op op je computer en open deze.
      (Wanneer deze in Voorvertoning opent, selecteer dan de PDF en druk CMD-I. Klik ‘Open met’ en selecteer Acrobat Pro. Dit zorgt ervoor dat PDF’s altijd in Acrobat openen).
    5. In Acrobat Pro klik je op Tools (linksboven).
    6. Zoek de tool Print production (Afdrukproductie) en kies Add (Voeg toe) in het pull-down menuutje onder de tool. De tool verschijnt nu in je toolbar aan de rechterzijde. Sleep de tool hierin naar de bovenste plek zodat je er makkelijk bij kan.
    7. Klik op Print production (Afdrukproductie).
    8. Klik vervolgens op Output Preview (Uitvoervoorbeeld). Onder Simulation Profile zie je welk profiel deze PDF gebruikt.

Als je in InDesign zelf alineastijlen gaat maken start je met de [Basisalinea] stijl. Wanneer de basisinstellingen hier goed staan ingesteld dan voorkomt dat je dit later per stijl apart moet doen.

Woordafbreking

De standaard instelling is een Amerikaanse instelling. De Engelse taal heeft kortere woorden en teksten worden niet afgebroken. In het Nederlands en vele andere talen breken we woorden in zinnen wel af. Om te voorkomen dat dit ‘lukraak’ gebeurt neem je deze instellingen over. Je kan dit later altijd nog wijzigen als je ontwerp daarom vraagt.

Spatiëring

Om een rustiger tekstbeeld te krijgen plaatsen we de letters en woorden iets dichter bij elkaar.

Composer

De composer bepaalt wanneer een woord wordt afgebroken in een zin. De alinea composer wil alle regels even lang maken. Bij elke tekstwijziging worden alle regels herschikt. In links-lijnende Nederlandse teksten is dat niet mooi en ’t is vervelend als je correcties aan het doen bent. Door deze instelling te wijzigen naar Alinea composer enkele regel treedt dit verschijnsel niet op en ontstaat er een regelmatiger beeld in de kolom met links-lijnende tekst.

  1. Stel InDesign op de juiste manier in.
    1. Open InDesign en sluit alle openstaande bestanden.
    2. Selecteer Window > Styles > Paragraph Styles (Alineastijlen).
    3. Dubbelklik [Basic Paragraph] ([Basisalinea]) en neem de volgende instellingen over:
      1. Advanced Character Formats (Geavanceerde tekenopmaak)
        1. Horizontal scale: 100%
        2. Vertical scale: 100%
        3. Baseline shift (verschuiving basislijn): 0 pt
        4. Skew (schuintrekken): 0º
        5. Language (Taal): Dutch Reform 2005 (Nederlands nieuwe spelling)
      2. Hyphenation (Woordafbreking)
        1. Words with at least: 6 letters
        2. After first: 3 letters
        3. Hyphen Limit (Limiet afbreekstreepjes): 3 hyphens (streepjes)
        4. Hyphenation Zone (Afbreekzone): 0 mm
        5. Vink uit:
          1. Hyphenate Capitalized Words (Woorden in hoofdletters afbreken)
          2. Hyphenate Last Word (Laatste woord afbreken)
          3. Hyphenate Across Column (Woorden afbreken in kolommen)
      3. Justification (Uitvulling)
        1. Word Spacing (Woordspatiëring): 80%, 90%, 110%
        2. Letter Spacing (Letterspatiëring): -2%, -1%, 0%
        3. Glyph Scaling (Glyph schaling): 100%, 100%, 100%
        4. Auto Leading (Automatische regelafstand): 120%
        5. Single Word Justification (Uitvullen enkel woord): Full Justify (Volledig uitvullen)
        6. Composer: Adobe Single-line Composer (Adobe Composer enkele regel)
  2. Nu gaan we dit testen:
    1. Open InDesign en sluit alle openstaande bestanden.
    2. Selecteer Window > Type & Tables > Paragraph (Alinea).
    3. Open het contextmenu van het deelvenster en selecteer Justification (Uitvulling). Controleer of de waarden zijn zoals hierboven ingevuld.
    4. Open het contextmenu van het deelvenster en selecteer Hyphenation (Woordafbreking). Controleer of de waarden zijn zoals hierboven ingevuld.
    5. Open een (nieuw) document en selecteer de Type tool.
    6. In eigenschappen bovenin zie je de Taal instellingen. Controleer of deze is ingesteld op Nederlands nieuwe spelling.

De bestanden:

Sites met meer info over het de grafische workflow:

Filmpjes van Tytis Sonnenfeld:

Workflow

Wanneer je nu een opdracht start, dan herhaal je telkens de volgende handelingen om een goede kleurweergave te waarborgen:

  1. Bedenk welk profiel je nodig hebt (RGB, CMYK) voor het doel van je werk.
  2. In Photoshop, Illustrator en/of Indesign selecteer je View > Proof Setup > Custom…
  3. Kies hier het profiel wat je nodig hebt, bijvoorbeeld ISO Coated v2 300 (ECI).
  4. Vink View > Proof Colors aan om je ontwerp in proefkleuren weer te geven.

Controleer altijd wanneer je een PDF voor drukwerk uitvoert of je de juiste kleurprofielen gebruikt en of je de juiste joboptions hebt ingesteld.

Behang

Duur: 6 uur

Je gaat voor Ferm Living een nieuwe behangserie ontwerpen. In Illustrator ga je drie behangstalen maken. Daarnaast maak je voor ieder behang een etiket voor op de verpakking (rol). Op dit etiket hoort ook het logo van Ferm Living, wat je zelf in vectoren zet. Je hebt hiervoor drie lessen de tijd.

OpdrachtBenodigdhedenCriteria
  1. Ontwerp in Illustrator drie verschillende behangpatronen. De ontwerpen moeten een doorlopend patroon hebben, hierover krijg je in de les uitleg.
  2. Maak in Illustrator een vector van het logo van Ferm Living (een hoge resolutie versie van dit logo vind je onder benodigdheden). Gebruik hiervoor niet de functie trace (overtrekken).
  3. Ontwerp in Indesign voor ieder behang een etiket voor op de verpakking. Het logo zet je hier op. Het formaat van het etiket is vrij, denk daar zelf goed over na. Net als: wat staat er eigenlijk nog meer op een sticker van een behangrol?

Let op: maak één Indesign document met 3 pagina’s voor de etiketten.

Download:

Gebruik de instructievideo’s op Linkedin Learning:

  • Cursus: Drawing Vector Graphics: Patterns door Von Glitchka)
    • Introduction, What are patterns?
    • Hoofdstuk 1, Drawing out and refining your design
    • Hoofdstuk 1, Building your vector pattern with a bounding box
    • Hoofdstuk 1, Organize, size, rotate, and adjust your pattern fills
    • Hoofdstuk 2, Pattern tool basics (belangrijk)
  • Complexiteit van de behangstalen (Moeilijkheidsgraad in tekenen, zoals kleurgebruik, transparantie, verlopen, effecten, lagen etc.)
  • Ferm Living logo is netjes met de hand nagemaakt in vectoren.
  • 3 etiketten in Indesign goed opgemaakt (let op afloop, kleurmodus, resolutie, beeldkwaliteit, geen ontbrekende links, etc.)
  • De etiketten zijn volledig (alles wat op een etiket hoort staat er op).
  • Drukwerk PDF is voorzien van afloop (indien van toepassing) en snijtekens.
  • Alles compleet in één ZIP bestand met de juiste naamgeving.